Van de journalist

‘Een gevoel van gijzeling zegt u...’ De bedrijfsarts kijkt me aan met de blik van een bedrijfsarts die zich afvraagt waarom ie in godsnaam bedrijfsarts is geworden. ‘Is dat niet een beetje... overdreven?’ Overdreven!? schiet het door mijn hoofd. Ha! Overdrijven is misschien my middle name, maar ditmaal sla ik toch echt de spijker op zijn kop! Ik vertel de arts hoe ik iedere ochtend kokhalzend van de stress naar mijn werk ga en ter plekke pillen moet slikken tegen de paniekaanvallen. Gevangen in mijn baantje, dat voel ik me! Daarbij, als íemand weet hoe het voelt om gegijzeld te zijn, dan ben ik dat. En wel hierom.

Lang voordat ik verviel tot loonslavernij verdiende ik mijn brood als freelance journalist voor een universiteitsblad. Als columnist om precies te zijn – specialist op de 400 woorden. Voor ordinaire waarheidsvinding had ik te veel fantasie. Maar omdat we per woord betaald kregen, wierp ik me regelmatig op als schrijver van langere artikelen. Die vielen op door markante onderwerpen als ‘acupunctuur bij veeartsenij’ en ‘harddrugsgebruik onder studenten’. Mijn meest ambitieuze artikel zou gaan over studeren in de gevangenis.

Vijf gevangenen wist ik op te sporen. In drie verschillende norren. Bijster lucratief bleek mijn plan niet, want ik moest er stad en land voor afreizen. Maar dan heb je ook wat. De poorten van penitentiaire inrichtingen Norgerhaven, Bankenbosch en De Marwei openden zich voor mij. A dream come true! Zeker ook omdat het gevangenisleven me in het bloed zit. Althans, in mijn fantasie. Tijdens speelfilms als Escape from Alcatraz zit ik steevast te broeden op een schier onmogelijke ontsnapping via de stortkoker van mijn flatje. Dus toen de gevangenisdeuren zich achter me sloten, voelde het als thuiskomen.

Geen van de jongens was gehandboeid tijdens de interviews. Ook de laatste gevangene niet, die gezien de lengte van zijn straf vermoedelijk vastzat voor moord. Aan het einde van dat vraaggesprek ging het mis. Niet vanwege de moordenaar. Het was de directeur van deze zwaarbeveiligde gevangenis die de visitatieruimte binnenstormde. Een ijzervreter met pneumatische polsen! Hij smeet de deur achter zich in het slot en richtte zich tot mij. Ik zou geen toestemming gevraagd hebben! Me niet geïdentificeerd hebben! De regels aan mijn laars gelapt hebben! Hij moest en zou de tape van me krijgen. Als bij toverslag ontwaakte De Journalist in me. Mijn unieke, maatschappij ontwrichtende interview hier achterlaten!? No way! Fuck the System! Het volk heeft recht op de waarheid! ATTICA! ATTICA! ATTICA!

Wel een uur lang heeft de gijzeling geduurd. Een paspoort had ik niet bij me. Rijbewijs evenmin. De redactie opbellen was uitgesloten, die zou me nooit geloofd hebben (eindredacteur tegen collega’s, wijzend naar de hoorn: ‘Jongens, dit is Hannik die zegt dat ie is gegijzHAHAHAHAHAHAHAHAHA!’). Ik zag me al afgevoerd worden naar een celblok vol overbehaarde, anaal gefixeerde zedendelinquenten.

Uiteindelijk hebben we het bandje ter plekke afgeluisterd. Waarna ik een verklaring moest ondertekenen waarin ik de Pneumatische Polsen recht gaf op ‘correctie’. Gelukkig is mijn handtekening een soort paraaf die weer oogt als een analfabetisch kruisje. Dus Fuck the System extra diep! Ik werd de gevangenis uit geschopt. Mét bandje. Waarna mijn artikel ongecorrigeerd werd gepubliceerd. En ik dat jaar de Pulitzer...

‘Meneer Hannik?’ hoor ik de bedrijfsarts zeggen terwijl ie op het fineer van zijn bureau klopt. ‘Bent u er nog? Zullen we u maar een weekje laten uitzieken? Even bijkomen van uw ‘gijzeling’?’ Heel veel gesprekken later hoefde ik niet meer terug te komen. En nog heel veel meer gesprekken later zou ik mijzelf veertig maanden gijzelen voor het schrijven van debuut Coef. Ook vandaag zit ik weer geketend aan mijn pc om korte verhalen en een eerste roman uit mijn toetsenbord te kloppen. Terugverlangen naar een gevangenisleven zonder ooit vastgezeten te hebben, is dat een kinky variant van het syndroom van Münchhausen?

Op de foto Norgerhaven, in 1993 gemaakt door Maarten Hartman voor het U-blad

De gijzeling
Ik heb rechten!