Passie post mortem

Filmrecensenten hebben last van pathologische hypocrisie. Ze zijn niet in staat eerlijk over hun emoties te schrijven. Ze proberen de spontane gevoelens die films bij hen hebben losgemaakt achteraf zoveel mogelijk te temperen of zelfs te negeren, zodat hun recensies een weloverwogen indruk maken. Een laffe houding. Alsof een nuchtere analyse per definitie inzicht impliceert. Diep in hun hart weten critici donders goed dat ook zij vatbaar zijn voor manipulatie. Ze zijn domweg te arrogant om dit openlijk toe te geven.

Het belangrijkste slachtoffer van deze collectieve hypocrisie is Steven Spielberg, de briljante regisseur van onder andere 'E.T., The Extra-Terrestrial'. Spielberg kan miljoenen mensen laten huilen om een Marsmannetje met een geërecteerde nek. Ondanks zijn overdonderende manipulatieve talent, nemen de recensenten hem echter niet serieus. Want Steven Spielberg is synoniem voor naïviteit en oppervlakkigheid.

Juiste, maar irrelevante kritiek. Spielbergs films hebben geen scherpe kantjes of filosofische complicaties nodig. Ze bruisen. Ze sleuren je mee en laten je niet meer los. Dat verdient respect. Zijn nieuwste film, 'Always', is weer een gewillige prooi voor de critici.

'Always' gaat over liefde, verdriet en moed. Richard Dreyfuss speelt de hoofdrol. Hij is een virtuose piloot die met omgebouwde bommenwerpers bosbranden blust en die tijdens één van zijn vluchten om het leven komt. Gelukkig belandt hij in de hemel. Dat hiernamaals lijkt verdacht veel op een overbelicht naaldwoud. Het wordt - tot mijn afgrijzen - bewoond door een uitgemergelde Audrey Hepburn, die met de fierheid van een verdoemde haar ingezakte filmcarrière verwerkt. Hepburn geeft de piloot de kans als beschermengel op aarde terug te keren. Onzichtbaar dus.

Zijn vrienden kunnen Dreyfuss niet zien, horen of ruiken, maar hij kan hen wel beïnvloeden. Aanvankelijk zwelgt hij in zelfmedelijden en jaloezie: het valt tenslotte niet mee om na je dood je ex te zien 'vreemdgaan'. Maar uiteindelijk weet hij zich te vermannen. Hij spreekt zijn rivaal moed in en geeft zijn vriendin de kracht zonder hem verder te leven. Pas dan is hij rijp voor de eeuwigheid.

'Always' is een echte Spielberg-produktie. Naïef, oppervlakkig, en ongelooflijk krachtig. Alleen een regisseur als Spielberg krijgt het voor elkaar om met zulke goedkope sentimenten zo intens te ontroeren, met zulke flauwe humor zo geestig te zijn en met zo'n oppervlakkige boodschap zo diep te raken. 'Always' is een betoverend sprookje over ware liefde. Een absolute aanrader.