Dossier K.

Eerwraak in een Albanese Baantjer

Iedereen die de moed heeft opgebracht om zijn kabel door te knippen en zijn kamerbrede tv bij het grofvuil te zetten, weet hoe goed dat voelt. Weg met die debiliserende tijdvreter! Natuurlijk is niet alles wat er op tv komt beroerd - series zoals Lost zijn zelfs een klasse beter dan de gemiddelde genrefilm - maar het percentage bagger is er aantoonbaar hoger dan in andere media. Verstandige mensen zitten daarom op internet en bekijken daar desgewenst hun favoriete tv-programma. Verder brengen ze zoveel mogelijk tijd door in de enige werkelijk natuurlijke omgeving van de mens: de bioscoop.

Maar zoals dat bij de meeste natuurlijke omgevingen het geval is, is ook de bioscoop onderhevig aan gevaarlijke grillen. Zo werden laatst nietsvermoedende sneakpreviewers tot hun afgrijzen overvallen door een televisiefilm die zich gecamoufleerd had als bioscoopfilm. Een Nederlands-Vlaamse coproductie, waar goddank geen greintje van producent TROS in terug te vinden is, maar desondanks echt niet op het grote scherm thuishoort. Dossier K. heet de infiltrant, en het laat zich raden waar die K. voor staat.

Er wordt een lijk gevonden op een parkeerplaats. De man, van middelbare leeftijd, is geëxecuteerd. Gezien zijn nationaliteit vermoeden Commissaris Vincke (Koen De Bouw) en rechercheur Verstuyft (Werner De Smedt) een afrekening binnen de lokale Albanese maffia. Die hebben een stevige poot aan de grond daar in Antwerpen. Vincke, van oorsprong zelf Albanees, schudt het criminele circuit eens goed door elkaar, maar wordt tegengewerkt door zijn baas die wil dat Vincke samenwerkt met de afdeling Georganiseerde Misdaad. Maar die houdt er weer een geheime agenda op na. Om het nog eens extra gecompliceerd te maken komt de zoon van de vermoorde gangster over uit Albanië. En deze real life Rambo (Blerim Destani) begint zijn criminele landgenoten stuk voor stuk om te leggen. De vraag is echter of deze eerwraak terecht is.

Op internet is een trailer te zien van Dossier K. En die is van ongekende klasse. Markante koppen, indringende motoriek, dreiging van geweld. Alles adembenemend gefotografeerd en muzikaal gestileerd - visual story telling als een droom. De opzet van deze trailer maakt pijnlijk duidelijk waarom de film zelf niet om aan te zien is: omdat hij niet om aan te horen is. De dialogen, met name tussen de flikken, lijken restmateriaal uit Baantjer (“Meer kunnen we in deze penibele omstandigheden niet van ons team verwachten!”). Maar dat geldt voor veel in Dossier K., met name voor de clichématige personages: de wijze commissaris, de impulsieve side-kick, de sexy-maar-o-zo-stoere politiemeid, de corrupte autoriteit. Echo’s van echo’s van echo’s, de reden waarom we onze tv bij het grof vuil hebben gezet.

Voor ons Hollanders leek het lang alsof alleen de vaderlandse cinema gekreupeld werd door Lullig Taalgebruik en dat dit steeds vaker werd weggemoffeld met dialecten en accenten. Dossier K.’s regisseur Jan Verheyen mag dan misschien oostindisch blind en doof geweest zijn voor het gebrek aan street cred van personages en dialogen, hij kon terugvallen op De Albanezen. Die hebben niet alleen stuk voor stuk ruige genocidekoppen, maar praten ook nog eens in dat voorwereldlijke taaltje.

Vooral de in Duitsland geboren, in Macedonië opgegroeide en met Albanese roots gezegende Blerim Destani als eerwreker maakt indruk met zijn primitieve charisma. En schijn bedriegt, want deze acteur heeft zijn sporen al verdiend in de internationale (Amerikaanse/Duitse/Poolse!) coproductie Get Low met Bill Murray en Robert Duvall. Gaan we meer van horen. En eerlijk is eerlijk: commissaris Koen De Bouw en schurk R. Kan Albay overtuigen volledig. Ook zij moeten Albanezen verbeelden, maar zijn zo Belgisch als een zak friet.

Zonde dus eigenlijk. Want ook dat thema van eerwraak zorgt voor interessante ethische knelpunten. Sterker nog, zo’n erecode lijkt basis voor rehabilitatie van de klassieke heroïek, die in onze cultuur verdwenen lijkt, niet gemotiveerd door geld, macht of passie. Dus misschien moeten alle Nederlandse en Belgische films voortaan in Albanië opgenomen worden. Totdat blijkt dat ze daar ook gewoon lullig Albanees spreken. En die eerwraak toch wel erg stompzinnig is. En ze daar nog niet eens tv hébben, laat staan dat ze hem bij het grof vuil hebben gezet.

De fascinerende Blerim Destani als eerwreker