Allerhande the Movie

Never let the truth get in the way of a good story. Een gulden devies voor iedere scenarioschrijver die zijn script op feiten baseert. Het probleem van de werkelijkheid is namelijk dat ze beroerd geschreven is. Al te vaak houdt ze geen rekening met geloofwaardigheid, logica of spanningsboog; zijn de personages te raar, gooit toeval roet in ’t eten, is het einde deprimerend. De werkelijkheid klooit maar wat an. Daarom is het aan de schrijver om de feiten met veel fictie feitelijk te laten lijken.

Dat doet ie maar al te graag. Sterker nog, soms worden de ‘waargebeurde gebeurtenissen’ er met de haren bijgesleept, om nog vóór de openingscredits te kunnen schermen met een inspired by true events - dé truc om exorcisme, kidnap-door-aliens en rituele seriemoord waarachtigheid mee te geven. Want het is vooral het idee dat iets waargebeurd is wat een film waargebeurd doet lijken.

Er zijn ook films waarbij je je afvraagt waarom ze in godsnaam op de werkelijkheid gebaseerd zijn. Niet alleen omdat de feitelijkheid niets heeft toegevoegd aan het onderwerp, maar vooral omdat de gebeurtenissen an sich al te mager waren voor een verhaal. Eetfilm Haute Cuisine van Christian Vincent valt in deze categorie. Zó waargebeurd dat je naar artificiële smaakmakers snakt.

Hortense (Catherine Frot) is een intuïtief chefkok. Ze doet maar wat. Nou ja, ze doet wat ze van haar moeder en grootmoeder geleerd heeft. Met effect: haar keuken is legendarisch onder gourmets. Laat monsieur le Président (Jean d'Ormesson) zo’n fijnproever wezen. De éminence lokt haar naar het Elysée om zijn maaltijden te bereiden. Hortense voelt zich vereerd, maar heeft zo haar twijfels. Ze wordt namelijk niet echt welkom geheten door de koks van de centrale keuken, die haar beschouwen als een intrigante, een betweter die hun status als smaakmaker ondermijnt. Ook de ambtenarij probeert Hortense te dwarsbomen. Zo mag ze niet langer gebruik maken van eigen leveranciers, oftewel familie die de lekkerste truffels weet op te sporen. Tot ongenoegen van de president. Hij geniet van Hortense's no-nonsense kookkunst en vereert haar regelmatig met een bezoekje aan de bijkeuken, weg van het politieke gekonkel. Hun intimiteit is jaloersmakend.

Films die over eten gaan, gaan doorgaans over excessen (La Grande Bouffe). Ook wordt er wel eens iets bereid met verboden vruchten (The Cook the Thief His Wife & Her Lover). Maar altijd gebéurt er wat. Eetfilms die over de gerechten zelf gaan zijn een curiosum. Logisch. Daar heb je kookprogramma’s als Nigella Lawsons culiporn voor, shows die hun populariteit danken aan huisvrouwen die thuis ook wel eens een fazant in het tosti-ijzer willen proppen. Uitsluitend kíjken naar gerechten, zoals in Haute Cuisine, twee uur lang, in close-ups, da’s net zo'n kwelling als porno gluren in de bioscoop - met macro-opnames van de organen.

Een groter probleem vormt het verhaal. Of beter gezegd, het nijpende gebrek eraan. Voor een goed verhaal heb je conflict nodig. Dat conflict lijkt voor het oprapen: de wrijving tussen conservatieve macho koks / ambtelijke slangen en het o zo integere kruidenvrouwtje Hortense. Prima basis voor een zwarte komedie zou je zeggen. Maar de spanning wordt nauwelijks uitgewerkt. En de grappen zijn hoogbejaard. De personages zijn taarten (Hortense) of karikaturen (alkle anderen). Haute Cuisine is een Louis de Funèskomedie zonder Louis de Funès en zonder komedie. Of Allerhande the Movie, waarbij je de recepten na afloop niet mee naar huis mag nemen.

Áls de film een hilarische indruk maakt, dan komt dat door de raamvertelling. Haute Cuisine wordt - om onverklaarbare reden - geserveerd in flash-backstructuur vanuit Hortense’s ‘huidige’ betrekking. Op de Noordpool. De Noordpool!? Yep, daar bereidt ze exquise kantinemaaltijden voor ongewassen poolvorsers. Wat helemaal niets met het verhaal van doen heeft. Wellicht moet het spanning kweken, ons in de waan brengen dat Hortense Franrijk ontvlucht is omdat de president bezweken is aan haar mosselpudding of volslanke fysiek. Maar dan hadden we dat indertijd wel in de krant gelezen want waargebeurd. Nee, de enige denkbare reden dat deze uitgebreide scènes (tot en met een afscheidsfeestje-plus-toneelstuk) in de film gestopt zijn, is hun feitelijkheid. Regisseur Vincent streefde naar volledigheid zonder zich ook maar een moment afgevraagd te hebben of de gebeurtenissen onderhoudend zijn. God beware ons als hij ooit besluit intuïtief chefkok te worden.

Haute Cuisine
Kijke kijke niet kauwe!