Soul searching in een Noorse beerput

‘t Komt door het kleine taalgebied! Het is een veelgehoord excuus voor onze beschamende filmcultuur. We zijn niet in staat een fatsoenlijke film voort te brengen doordat er zo weinig aardbewoners Nederlands spreken. Te weinig kijkers > te weinig kaartjes > te weinig geld voor een behoorlijke filmindustrie > te weinig ruimte voor een behoorlijke filmcultuur > te weinig ontwikkelingskansen voor filmtalent. Klinkt bijna aannemelijk.

Alleen, hoe zit het dan met onze bovenburen? In Scandinavië wonen een paar honderd zielen die, verspreid over wat dichtgevroren fjorden, in voor stervelingen onbegrijpelijke ø’s communiceren. En dat nog in drie verschillende talen ook. Desondanks bloeit juist in deze culturen het ene na het andere filmtalent op.

Denk aan Denen als Nicolas Winding Refn (Drive, Only God Forgives) en Lone Scherfig (Italian for Beginners, An Education). Of Zweden als Niels Arden Oplev (The Girl with the Dragon Tattoo) en Daniel Espinosa (Snabba Cash, Safe House). Let wel, dit zijn geen arti neuzelaars met een Dogma-dogma, maar oerdegelijke regisseurs waar Hollywood naar hongert. En wie denkt dat Noorwegen achterblijft, moet thriller Headhunters (Hodejegerne) zien van regisseur Morten Tyldum. Verkocht aan alle landen van de wereld, op Wit Rusland en Noord-Korea na.

Roger is een headhunter. Zo’n jongen met blitzkriegcarrière, designvilla en fotomodel-als-ega. Dat neemt niet weg dat Roger ver boven zijn stand leeft. Als bijbaantje rooft hij daarom kunst weg bij zijn cliënten. En doet dat met eenzelfde precisie en efficiency als zijn reguliere job. Gepakt wordt ie dus niet, als ie een Rubens steelt van een andere snelle jongen. Althans, niet door de politie. Zijn prooi blijkt echter zelf een headhunter. Een echte, zo'n alpha met militair verleden. Specialisatie: opsporen van vluchtelingen. Roger moet rennen voor zijn leven. Hij raakt Lexus, maatpak en haar kwijt om ondergesmeerd met poep en bloed op een tractor het Noorse hardhout in te vluchten. Uiteindelijk rest hem slechts zijn vernuft. En zijn vrouw. Of heeft die iets met de koppensneller?

Regel 1: Zorg dat je alles weet van je gastheer. Regel 2: Zorg dat je niet langer dan 10 minuten op de plaats delict verblijft. Regel 3: Zorg dat je geen spoortje DNA achterlaat. Regel 4: Zorg dat je je energie niet verspilt aan het stelen van een kopie. Regel 5: Zorg dat je je aan alle voorgaande regels houdt, anders word je gegarandeerd gepakt. Of deze gulden regels ontsproten zijn aan het brein een echte kunstdief of uit de duim komen van bestsellerschrijver Jo Nesbø, het doet er geen fluit toe. Ze geven de film een dijk van een opening, want je krijgt gelijk het gevoel dat je in de wereld van een pro duikt.

Dat gevoel wordt gespekt door de ultraprofessionele filmstijl. Het camerawerk lijkt geschoten door Christian Dior, de art direction verzorgd door Steve Jobs en de muziek raakt exact de juiste geile Latin grooves. Ontzettend gelikt allemaal, en perfect in tune met het narcistische en opportunistische hoofdpersonage, dat zowel jaloezie als weerzin oproept. Die ergernis is uiteraard de bedoeling, want opmaat voor Rogers loutering. En gelouterd wordt ie. Al na een half uur leven we helemaal mee met deze kleine man als hij fysiek en geestelijk door de mangel gehaald wordt. Going through it all.

De queeste naar Rogers ware ik is verpakt in een ingenieuze thriller met zoveel onverwachte wendingen dat je niet merkt hoe onwaarschijnlijk ze zijn. Daarbij wordt de spanning op de juiste momenten geblust met de nodige hilariteit (de achtervolging per tractor staat garant voor bulders) en welhaast absurdistische kwinkslagen (volvette politietweeling fungeert als airbags bij auto-ongeluk).

Het maakt van Headhunters misschien geen ontzagwekkende klassieker, wel een rollercoaster zoals ze die in Hollywood nog maar zelden maken. Met recht de best verkochte film van Noorwegen. Vakwerk waar wij Nederlanders alleen maar van kunnen dromen. Of zouden onze toppers Turks Fruit, Fanfare en Ciske de Rat nu juist in Wit Rusland en Noord-Korea gaan scoren?

Headhunters
Ff recapituleren...