Jackie

Roadmutsen met een has been

Vrouwenfilms. Je hoort erover, maar bestaan ze eigenlijk wel? Een heel genre waarin vrouwen zich kunnen verliezen terwijl mannen zuchtend & steunend de zaal verlaten… Marketeers geloven er heilig in. De overtuiging dat 3,5 miljard vrouwen uit 194 verschillende landen allemaal voor dezelfde thematiek vallen is natuurlijk erg verleidelijk. Maar wat zouden al die individuen in vredesnaam gemeen hebben – afgezien van hun fysieke overeenkomsten?

Wikipedia geeft niet thuis bij ‘vrouwenfilm’. En Google verwijst je als een luie portier naar de fora. Let wel: vrouwenbladfora, niet filmfora. Deze stemmen niet hoopgevend; zelfbevestigend gelegenheidsfeminisme (lust is goed, mannen zijn sukkels, single zijn is een uiting van onafhankelijkheid), gezwijmel (Depp & Clooney) en gedweep met chicklit (Heleen van Royen). “Echt lekkere films, waarbij je niet hoeft na te denken, een en al romantiek!” verzucht een liefhebster. Is de vrouwenfilm misschien een eufemisme voor mutsenfilm? Maar…3,5 miljard mutsen!?

Voor producent/regisseur Reinout Oerlemans kunnen het er niet genoeg zijn. 3,5 miljard x 10 eurie-per-kaartje is immers 35 miljard eurie. Tel uit zijn winst. Dus, toen hij het script van Neerlands eerste echte road muts movie Jackie op zijn bureau kreeg, liet hij niet zijn regiebaard staan maar huurde hij soap- annex en mutsconnoisseuze Antoinette Beumer (GTST, De Gelukkige Huisvrouw) in. Een vakvrouw.

De zusjes Sofie (Carice van Houten) en Daan (Jelka van Houten) zijn tegenpolen. De één een carrièregerichte tight ass, de ander een naïeve sloddervos. Ze zijn ook dochter van twee homo’s en een Amerikaanse draagmoeder. Als deze Jackie (Holly Hunter) na 30 jaar radiostilte opeens haar dochters vanuit de States om hulp vraagt besluiten de dames over te vliegen. In New Mexico aangekomen blijkt moederlief echter niet de moederkloek uit hun fantasie, maar trailer trash met een zwak voor cannabis en riot guns. De zusjes besluiten niettemin haar in d’r mobile home naar het revalidatiecentrum te rijden. Ruziënd en wel.

Nederlandse regisseurs kunnen misschien niet filmen, het zijn wel sluwe filmboeren. Steeds vaker werken ze met Engelstalige acteurs op een exotische locatie waardoor hun productie een internationaal (lees: professioneel) patina krijgt. Maar zelfs gedraaid op de Noordpool met Georgische schapenherders zie je de polder er doorheen. Zo ook Jackie. Alleen is het dit keer de bedoeling. Zogenaamd.

Zodra de dames ruziënd in de microkosmos van de camper zijn gestapt, voel je dat het bonding, hugging & learning op Hollandsch televisieniveau wordt. Sofie kickt af van haar workaholism en chagrijn met slangenbeet en koorts, Daan bouwt zelfvertrouwen op met rijden zonder rijbewijs en liedjes zingen in redneckbars. Stereotypen, plat spel, street unwise dialogen, cabareteske humor, alles onder de camoufage van culturele zelfparodie met oerhollandsche mutsen. Jackie stinkt zoals de camper. Zeker als de girlpower nog effe wordt onderstreept door de mannen thuis af te schilderen als seksistische lul (baas) en paternalistische zak (vriend). Zucht & steun.

Tussen dit gemuts door probeert Beumer alle Hollywoodiaanse road movie cliché’s te imiteren, maar ze mist de expertise of schwung om dit gedegen of anders te doen. Dat blijkt het duidelijkst uit haar regie van ex-filmster Holly Hunter, wier besmuikte glimlach zij zo nadrukkelijk in beeld brengt dat je je plaatsvervangend geneert. Hunters aanwezigheid op zich is al pijnlijk. Ingehuurd om de film te verontnederlandsen, is haar rol van pittig, eigenzinnig vrouwtje een staaltje typecasting waarmee ze haar Amerikaanse carrière reeds heeft uitgehold. Een Hollywood has been die de Nedercinema cachet moet geven.

Als vrouwenfilms voor mutsenfilms uitgemaakt kunnen worden is Jackie er zeker een. Maar ‘mutsenfilm’ is natuurlijk gewoon een eufemisme voor ‘slechte film’. Gelukkig kent, zoals iedere slechte film, ook Jackie één geweldig moment. Als de gezusters Van Houten voorin de camper luidkeels meezingen met de denderende soundtrack, zonder te acteren, zonder te mutsen, zonder leuk te doen, vangen we een glimp op van de meiden waar Jackie eigenlijk over had moeten gaan. En die waren bij zo’n mutsenfilm allang opgestapt.

Moordmutsen