De eenvoud van trauma

Er is iets mis met kindacteurs in Hollywood. Of beter gezegd, er is iets mis met wat regisseurs daar van acterende kinderen verwachten. Amerikaanse filmkids moeten op alles behalve echte kinderen lijken. Logisch. Echte Kinderen zijn niet leuk. Ze mollen van alles. Zeuren om ijsjes. Denken alleen aan zichzelf. Slaan elkaar de harsens in. Kijken de hele dag pulp. Een soort volwassenen, maar dan erger.

Castingbureaus moeten zich dus in het zweet werken om uit duizenden snotapen een paar oogappeltjes te plukken die niet op Echte Kinderen lijken. Dat zijn dan ook je reinste aliens. Als je ze in interviews hoort lopen de koude rillingen over je rug: zo zelfbewust, zo welbespraakt, zo charmant. Leuke Kindacteurs belichamen alles wat public relations zo weerzinwekkend maakt.

In Europa hebben we minder moeite met Echte Kinderen. Misschien omdat we hier - bij gebrek aan geld - meer doen aan cinema vérité. Zo zijn de Wallonische gebroeders Jean-Pierre en Luc Dardenne de ongekroonde koningen van dit hyperrealistische genre. Deze experts op het gebied van werkelijkheid hadden al 60 documentaires op hun naam staan voordat ze fictie gingen draaien. Hun laatste drama gaat over een knul op een fiets. Let wel, over een nukkige, agressieve knul op een fiets. Le Gamin au Vélo.

Cyril (Thomas Doret) heeft alle reden om nukkig en agressief te zijn. Een moeder heeft hij niet. En zijn vader wil hem niet meer. We treffen hem tijdens een manische zoektocht naar zijn fiets die hij ooit cadeau heeft gekregen van zijn papa. Volgens de volwassenen heeft zijn vader dat ding verkocht en is hij met de noorderzon vertrokken. Zonder afscheid te nemen. Cyril wil niet geloven dat zijn vader hem in de steek heeft gelaten en zoekt door tot hij het lege appartement treft. In paniek klampt hij zich vast aan een willekeurige vrouw. Deze Samantha (Cécile de France) is weer zo aangedaan dat zij zich over hem ontfermt. Als weekendmoeder. Erg lief, maar ze weet niet wat ze zich op de hals haalt. Een ongeleid projectiel, hunkerend naar een vaderfiguur. Een gemakkelijke prooi voor een lokaal dealertje dat op zoek is naar een handlanger.

Actrice Cécile de France mag dan net uit Clint Eastwoods Hereafter komen rollen en de gebroeders Dardenne mogen dan diverse malen gelauwerd zijn in Cannes, Le Gamin au Vélo oogt alsof ie voor 499,- euro om de hoek bij de kapper is opgenomen. Zero cinema, heel erg veel vérité. Da's behoorlijk slikken. En daarna nog een keer, want Le Gamin au Vélo grijpt je onmiddellijk bij de strot. De broers kunnen FILMEN. Ze zitten bovenop op Cyril en zijn dynamiek, waardoor je meegesleurd wordt in zijn wantrouwen, wanhoop, ongeloof en woede. Dichter bij documentaire kun je niet komen.

De kracht van de film zit hem echter vooral in de vertolkingen. Sober, onopvallend, bullet proof acteerwerk. Met name dat van Thomas Doret. Hij brandt een gaatje in het doek tijdens een ogenschijnlijk eenvoudige scène die zich afspeelt in Samantha's kapperszaak. Cyril zit te klieren met een fonteintje, gebogen over de wasbak, blik naar beneden, water wegspoelend. Een tijdbom. Als Samantha hem zegt ermee te kappen reageert hij niet. Nog een keer. Geen reactie. Nog een keer. Als ze uiteindelijk zijn arm wegtrekt bij de kraan, weert de knul zich agressief af en stoot hij een bloedstollende, dierlijke kreet uit. Wham! Oscar material - als ze daar van Echte Kinderen zouden houden.

Le Gamin au Vélo is geen aangename film. Ook niet de bedoeling. Dit is celluloid op z'n rauwst. Maar de film gaat evenmin gebukt onder intellectuele pretenties. Geen kaleidoscopische perspectieven of cryptische symboliek, what you see is what you get. Ironisch genoeg staan de broers zich wel voor op hun bagage. Tijdens een persconferentie zwamden ze wat af over cinematografische concepten. Maar de pers begon pas te luisteren toen Thomas Doret het woord nam. De acteur achter het ongeleide projectieltje bleek een vroegwijze, rustig formulerende jongeman die grapjes maakt met een charisma dat nooit door PR gekweekt kan worden. Het zeldzame type kindacteur dat later geen ster wordt, maar regisseur - om de vérité dan naar eigen hand te zetten.

Le Gamin au Vélo
Masterclass acteerwerk van een snotneus