Reïncarnatie met een geluidsband

Er bestaat niet zoiets als een succesvolle oude filmkomiek. Natuurlijk kunnen komieken oud worden, maar dan zijn ze niet komisch meer. Vergrijsde komieken krijgen iets naargeestigs, net als oude goochelaars. Kijk maar naar Laurel & Hardy-op-leeftijd; hun verrimpelde bekkentrekkerij is bijna beangstigend. Niet zo vreemd dus dat veel filmkomieken na hun 45ste ook serieuze rollen uitproberen. Dat kan interessant uitpakken, zoals bij Jim Carrey, of ergerlijk, zoals bij Bill Murray. Soms blijven ze stoïcijns leuk doen omdat ze er altijd al oud uitzagen, denk Steve Martin. En een heel enkele keer reïncarneren ze in een jongere acteur. Dat zijn de ergsten. Woody Allen is zo'n komiek.

Jarenlang wist Allen zijn jeugdige uitstraling op te rekken met zijn handelsmerk, anti-machismo. Woody was cute. Tot hij besloot de dochter van zijn 'ex te bezwangeren. En expliciete seks in zijn film te stoppen. Toen leek hij opeens heel erg oud. En heel erg eng. Gelukkig hadden zijn films inmiddels zo'n hoog déjà vu-gehalte gekregen dat we de chroniqueur van Manhattan zonder schuldgevoel bij de has beens konden indelen. Dit jaar heeft hij echter een diabolische wisseltruc uitgehaald. Hij liet zich spelen door een jonge, aantrekkelijke acteur. Met effect. Komedie Midnight in Paris is Allens eerste kaskraker in jaren. Maar wee degene die hem gesloten ogen bekijkt.

Filmscriptschrijver Gil (Owen Wilson) is even succesvol als gefrustreerd. Hij verdient bakken met geld in Hollywood, maar wil eigenlijk romanschrijver zijn. In de roaring twenties, toen literatuur nog romantisch was. Zijn vriendin (Rachel McAdams) wordt Gils dagdromerij een beetje zat en als ze in Parijs op vakantie zijn gaat ze liever op pad met haar intellectuele vrienden. Gil doolt in z'n uppie door de nachtelijke lichtstad. En komt terecht in...de jaren '20 van de vorige eeuw. Waar hij zijn idolen tegen het lijf loopt. Expats als F. Scott Fitzgerald en Cole Porter! Deze parallelle werkelijkheid bevalt hem zo goed, dat hij er avond na avond terugkeert. Aan de zuip gaat met Ernest Hemingway, zijn manuscript laat lezen aan Gertrude Stein, verliefd wordt op Picasso's 'ex. Maar als die laatste ook naar een andere eeuw verlangt, valt er een munt bij Gil.

Eigenlijk klinkt deze synopsis helemaal zo beroerd nog niet. En een jonge Woody Allen had zo'n VVV-gids voor Great Artists in Paris met flair weten te stileren. Maar de oude Allen mist het fingerspitzengefühl. De anachronistische grappen en het feest der herkenning zijn te mager om een speelfilm te dragen. Bovendien worden ze te nadrukkelijk verbeeld. Midnight in Paris kijkt als een versleten stand-up comedian die doorgaat met een grappenstroom terwijl hij zijn publiek allang verloren heeft.

Wat de film echt nekt is dat de ironie niet gecompenseerd wordt met melancholie. De romantiek ontbreekt. De altijd charmante Rachel McAdams is de uitgelezen actrice om Parijs hart te geven, maar Allen verspeelt haar in een wegwerprolletje. En cast godbetert socialite Carla Bruni om de kijkcijfers te paaien. Verder zijn al die 'artists' natuurlijk een wandelende database van look-a-likes die wel erg afleidt.

Dan Owen Wilson. Qua fysiek kan hij niet minder lijken op Allen - groot, atletisch, blond - maar hij heeft zich diens stem, intonatie en mimiek zozeer eigen gemaakt dat je zweert Woody Allen te horen. Dit is geen acteren meer, dit is impersonating. Op een onaangename manier. Travestie. Na een uurtje nep-Woody hunker je naar de echte Allen, zelfs met VUT-wangen en geplukte coupe.

Voor Wilson kon Midnight in Paris wel eens een carrièredomper worden. Nog jaren zal het publiek hem herinneren als die enge grote blonde Allenkloon. En aangezien hij al aardig richting 45 hobbelt is de kans klein dat Allen hem vaker als Allen zal casten. De Lichtstad wordt donker voor deze sound-a-like.

Midnight in Paris
Waar ken ik die stem toch van?