De Palma herkauwt krenten uit eigen oude pap

Zelfs onder de meest verstokte Hitchcock-puristen is het zo langzamerhand oubollig geworden om Brian de Palma plagiaat te verwijten. Dat werd tijd. Want De Palma heeft inmiddels echt wel bewezen dat hij zijn leermeester niet alleen plundert, maar tevens diens stijl perfectioneert. De Palma's acteursregie is subtieler, zijn suspense is dieper en zijn humor is zwarter - hij heeft van Hitchcocks suspense-grammatica fïlmliteratuur gemaakt. Ook zijn nieuwste film is weer stevige Hitchcockpap met lekkere De Palmakrenten: 'Raising Cain'.

Synopsis van het verhaal: onwikkelingspsycholoog Carter (John Lithgow), brave huisvader met vrouw Jenny en kind, wordt onder druk gezet door zijn criminele broer Cain (ook Lithgow). Deze probeert in opdracht van zijn vader kinderen te kidnappen om hiermee karakterexperimenten mee uit te voeren. Jawel. En terwijl deze situatie uit de hand loopt, komt Carter er achter dat zijn vrouw een minnaar heeft en dat zijn dochtertje spoorloos verdwenen is...

Al tijdens de eerste scène van 'Raising Caine' krijg je het vermoeden met een doorzichtige thriller te maken te hebben. Cain heeft namelijk verdacht veel weg van een schizofreen alter ego van Carter, en met deze messcherpe constatering denk je de hoofdintrige te kunnen voorspellen. Mooi niet dus. De Palma gaat namelijk juist uit van dit inzicht en misbruikt het listig om je aandacht van de kern af te leiden - want schizofrenie is niet hoofdingrediënt van het plot, hoogstens jus voor de stijl.

De spil van 'Raising Cain' is perspectiefverschuiving: van eenzelfde gebeurtenis worden telkens verschillende versies getoond, zonder dat duidelijk is vanuit wiens perspectief deze verteld worden; is het Carters versie, die van Cain, of die van vrouw Jenny? Ook is onduidelijk welke versie de werkelijkheid betreft, welke een droom, en welke een hallucinatie. Een brainwash dus.

Heel onderhoudend, maar na afloop vraag je je wel af of de puzzel daadwerkelijk klopt. Opvallend zwakke punten in de film zijn enkele onfilmische en dus on-Hitchcockiaanse/De Palmaïaanse scènes. Zo vertelt de vrouw in een uitgebreide monoloog (met behulp van een nadrukkelijke voice-over in een nadrukkelijke flash-back) hoe Carters aandacht voor zijn dochter in een obsessie ontspoorde en in welke bizarre situatie zij haar minnaar heeft leren kennen. Deze laatste flash-back is bovendien, hoe stijlvol, gruwelijk en grappig dan ook, nauwelijks ter zake doend en verdient binnen de plot zeker niet de aandacht die hij krijgt.

Verder herhaalt De Palma zijn Potemkin-climax uit 'The Untouchables': weer een dramatische, gecompliceerde situatie, waarin een aantal mensen tegelijkertijd elkaar willen vermoorden of willen redden, door meerdere camera's vastgelegd in sierlijke slow motion. Adembenemend, dat wel. Maar toch een net iets te zelfgenoegzame knipoog naar het eigen oeuvre.

Rest de hamvraag of 'Raising Cain' spannend is. Dat is 'ie zeker. Geen klassieker als 'Dressed, to Kill' of 'Body Double', maar een professionele, geestige thriller met voldoende verrassingen. Alleen jammer dat De Palma, nu hij de meeste trucs uit Hitchcocks goocheldoos heeft verbruikt, uit eigen broekzak een herhalingsact moest peuren. Misschien zou hij in plaats van een eigen script eens het scenario van een verse thrillerschrijver moeten uitproberen.