Onbedorven schurken redden kolderieke avonturenfilm

De historische avonturenfilm is de laatste veertig jaar niet wezenlijk geëvolueerd. Dat blijkt uit 'Rob Roy', een remake van 'Rob Roy, the Highland Rogue' (1954) over de gelijknamige legendarische clan-leider. De nieuwe versie gaat niet alleen gebukt onder een gedateerd hoofdpersonage maar is daarnaast niet altijd even politiek correct.

We schrijven eind achttiende eeuw, de Schotse Hooglanden. Het eeuwenoude clan-systeem loopt ten einde nu armoede en hongersnood onder de Britse overheersing veel Schotten naar Amerika doen uitwijken. Rob Roy (Liam Neeson), leider van de MacGregor Clan, besluit duizend pond te lenen van de verraderlijke Engelse markies van Montrose om in vee te handelen, maar het geld wordt gestolen door de zo mogelijk nog verraderlijker Archie Cunningham, rechterhand van de Markies.

Roy kan zijn schuld kwijtgescholden krijgen als hij meineed voor de markies wil plegen, maar weigert. Dat betekent oorlog. Roy vlucht met zijn manschappen de heuvels in, maar Cunningham weet zijn zwakke plek te raken: hij verkracht Roy's vrouw Mary (Jessica Lange). Om de twist te beslechten wordt er een duel tussen Cunningham en Roy georganiseerd.

De openingsscène van 'Rob Roy' oogt Monty Pythonesk: een zestal zwaar bebaarde, vakkundig vies gemaakte mannen in kilt klauteren in rap tempo door de kale Schotse heuvels. Heel authentiek en verschrikkelijk belachelijk.

Dat belachelijke aspect wordt nog eens versterkt als Rob binnen een minuut met de nonchalance van een postbode een uitgehongerde veedief en jeugdvriend aan zijn zwaard heeft geregen. Neeson's Rob Roy is net zo'n eendimensionale held als Richard Todds uit '54: hard, 'rechtvaardig' en verschrikkelijk trots.

Het is Neesons echtgenote Jessica Lange die de film een eigentijds tintje moet geven. Ze wrijft Rob onder de neus hoezeer zijn koppigheid het gezin in gevaar brengt, en het is haar eigen 'vrouwelijke' trots die de clan redt: ze verzwijgt de verkrachting om te voorkomen dat Rob zich blind van wraaklust op de vijand stort. Anno 1995 is het de vrouw naast de man die de man groot maakt!

Toch wordt deze politieke correctheid even gemakkelijk door de plee getrokken als Rob na wat martelingen te hebben ondergaan een zenuwaanval krijgt, en hij door vrouwlief opgepept wordt met de conclusie dat alleen zijn Schotse trots het voortbestaan van de clan kan garanderen!

Ach, Darwinisme doet het nou eenmaal beter dan moraal. Wat deze gelikte remake van regisseur Michael Caton-Jones ('Scandal') toch de moeite waard maakt zijn de politiek heerlijk incorrecte schurken: John Hurt is smakelijk weerzinwekkend als markies, en Tim Roth geniet van zijn merkwaardige casting als fatterige schermrat. Waren alle personages maar zo onbedorven slecht.