Omzien in angst

In 1981 werd Wolfgang Petersen als eerste Duitse regisseur voor een Oscar genomineerd. Petersen ging weliswaar met lege handen naar huis (hij bleef een onbetrouwbare 'Fritz'), maar kon met deze film - onderzeebootdrama 'Das Boot' - wel rekenen op internationale erkenning. Niet zozeer omdat 'Das Boot' een van de weinige WO II-films is die vanuit Duits perspectief zijn gedraaid, of omdat de Germanen er nu eens niet als 'Untermensch'-hatende fascisten in afgeschilderd worden, en ook niet omdat 'Das Boot' als een unieke, realistische impressie van leven in een onderzeeboot beschouwd mag worden.

Nee, 'Das Boot' dwong respect af vanwege zijn dramatische impact. Petersens claustrofobische regie sorteerde zó'n overdonderend effect dat de film qua intensiteit vergeleken kan worden met een meesterwerk als 'Alien' van Ridley Scott.

Jammergenoeg vond Petersen het nodig om zich na 'Das Boot' aan de familiefilm te vergrijpen: eerst het sfeervolle, maar gladde sprookje 'The Neverending Story', en vervolgens het moralistische science-fïction-Kammerspiel 'Enemy Mine'. Je moet er van houden. Het zal voor zijn bewonderaars in ieder geval een hele opluchting zijn dat hij zich nu aan een vernijnige thriller heeft gewaagd: 'Shattered'.

Het verhaal is gabaseerd op de roman 'Plastic Nightmare' van Richard Neely, en behoort tot het zogenoemde amnesie-genre. Let wel: geen truttige tear-jerker vol zelfinzicht, regressie en andere drab, nee: een pure thriller waarin van geheugenverlies gebruik gemaakt wordt om spanning op te bouwen.

Dan Merrick (Tom Berenger) en zijn vrouw Judith (Greta Scacchi) krijgen een zwaar auto-ongeluk. Judith loopt slechts schrammetjes op, maar Dans gezicht is zó'n puinhoop dat de plastische chirurgen zelfs een oude foto van hem nodig hebben om hem op te lappen. Bovendien blijkt zijn geheugen blanco.

Gelukkig wordt hij liefdevol door zijn vrouw opgevangen en na de nodige revalidatie (wat gaat dat toch altijd snel in films!) begint Dan een psychologische speurtocht naar zijn verleden. Dat alter ego blijkt geen lieve jongen te zijn geweest. Misschien zelfs een moordenaar.

Shattered is een stijlvolle thriller. Vooral Dans spookachtige flashbacks (meesterlijk gefilmd door veteraan Lazlo Kovacs) zijn filmkunst met een grote F, en ook het bijrolletje van Bob Hoskins als detective is een diamantje.

Toegegeven: de ontknoping is volstrekt onwaarschijnlijk, maar zó origineel dat je dit gebrek moeiteloos naast je neerlegt. Laten we bidden dat Petersen nog veel thrillers maakt voordat hij zich weer inlaat met eeuwigzeurende sprookjes of existentialistische marsmannetjes.