Whoopi geeft blanke zieltjes een commerciële soul

Contrast. Deze sleutel wordt met succes misbruikt om zouteloze komedies op te krikken. Denk aan de verzuurde agent die opgezadeld wordt met de jonge zwendelaar ('48 hours'), of aan de bruisende avonturier die de truttige glamourlady niet van zich kan afschudden ('The Temple of Doom'). Dergelijke combinaties zorgen als vanzelf voor kolderieke situaties.

Ook de komedie 'Sister Act' zal ongetwijfeld hele Volksstammen laagdrempelige lachers bevredigen. Hierin wordt namelijk een zeer zwarte, zeer street wise, en zeer vulgaire nachtclubzangeres opgesloten in een gemeenschap van zeer witte, zeer groene, en zeer a-seksuele nonnetjes. Bovendien wordt deze vulgaire nachtclubzangeres gespeeld door Whoopi Goldberg.

Whoopi heet Doloris van Carrier. Doloris is er getuige van dat haar minnaar, nachtclubeigenaar Vince LaRocca (Harvey Keitel), een verklikker liquideert. Ze weet te ontsnappen, en komt terecht in de armen van rechercheur Eddie Souther (Bill Nunn), die haar vervolgens overhaalt om tegen Vince te getuigen. En om tot die tijd onder te duiken in een klooster.

De moeder overste (Maggie Smith) evenwel, is nogal geschrokken van deze wereldse verschijning, en wil haar het liefst de deur wijzen. Maar de nonnetjes raken zeer gesteld op deze rare nieuwkomer. Zeker als Doloris zich vol overgave op het o zo valse koortje stort, en het in een muzikaal hoogstandje transformeert. En als zelfs Zijne Heiligheid de paus langswipt, en de performance van het koor met een staande ovatie beloont, kan Doloris' populariteit niet meer stuk. Hooguit haar gezondheid. Want Johnny's boys zijn haar op het spoor gekomen.

Behalve een altijd-raak-komedie, is 'Sister Act' een sluwe muziekfilm. Regisseur Emile Ardolino ('Dirty Dancing') gebruikte het scenario voor een lucratieve recycling van soul-hits: in plaats van weeïge katholieke kerkmuziek, laat hij Doloris' koor wereldse top 40-gospels zingen. Een simpele tekstuele aanpassing bleek voldoende om ze van een religieuze knipoog te voorzien. 'My guy' werd 'My God. 'I will follow him' had zelfs geen correctie nodig.

Overigens is 'Sister Act' een gemakzuchtige, gladde morele vertelling. De film nodigt de kijker uit een opportunistische positie in te nemen. Aan de ene kant kunnen we - vanuit Doloris' perspectief - het weerloze, dwangneurotische en vooral masochistische katholicisme uitlachen (Doloris: "Yeah, you're all married to Big JC. You're his lay").

Aan de andere kant stelt de moeder overste ons in de positie om de nachtclubdel eens een flinke morele veeg uit de pan te geven: "I heard you're a second rate singer, and your boyfriend wants to kill you. God sent you here for good reason." Boete dus. Zelfs Goldberg's kritiek op haar personage riekt naar moralisme: "Doloris thinks her life is all right, until she is forced to spend time learning what right really is." Wat dat 'right' precies moet voorstellen, wordt niet duidelijk.

Wat ook onduidelijk blijft, is de reden waarom comediënne Goldberg nog steeds in de running is. Haar enige werkelijke acteerprestatie leverde ze in The Color Purple (waarvoor ze een Oscar misliep), en sindsdien teert ze op een clowneske bekkentrekkerij die van heel dik hout splinters zaagt. Misschien houdt de massa van haar omdat ze een symbool is voor kansarm talent in Holly-wood: ze is vrouw, ze is zwart en ze is niet beeldschoon. Maar dat maakt haar nog niet grappig.