Duivelsadvocaat in loeistrakke thriller

Sidney Pollack is zo'n regisseur waar je een uitgesproken weerzin tegen kunt hebben. Niet omdat hij slechte films aflevert, integendeel, kassuccessen als 'Out of Africa' en 'Tootsie' stralen een oerdegelijk professionalisme uit. Nee, Pollack irriteert omdat zijn oeuvre zo verschrikkelijk belegen is. Omdat hij films maakt voor een publiek met een goede, dus burgerlijke smaak en een lage fascinatiedrempel. Omdat Pollack lef en originaliteit mist.

Tom Cruise is zo'n acteur waar je een uitgesproken weerzin tegen kunt hebben. Niet omdat hij slecht acteert, maar omdat hij personages speelt die zonder uitzondering All American Sexy Hero's zijn; soms met een sociaal laagje ('Born on the Fourth of July'), maar meestal zonder enige diepgang ('Cocktail', 'A Few Good Men'). Hij is het idool van jongens met een lage identificatiedrempel en meisjes met een lage geilheidsdrempel. Cruise is fantasieloos en risicoloos.

Stel nu, dat Sidney Pollack een film zou regisseren met Tom Cruise in de hoofdrol. Wat zou je dan krijgen? 'A Few Good Men in Africa?' Stuiverheroïek met een hoge oubolligheidgraad? Neen. Dan krijg je 'The Firm', een loeistrakke thriller met een zeer hoog entertainmentsgehalte.

'The Firm' is gebaseerd op de gelijknamige bestseller van John Grisham. Hij speelt zich af in de schaduwwereld van de advocatuur, waarin Mitch McDeere (Tom Cruise), een pas afgestudeerd juristje wiens ambitie alleen maar door zijn talent overtroffen wordt, flink wil gaan scoren. Die kans krijgt hij wanneer hij door een machtig advocatencollectief tegen een vorstelijk salaris in dienst genomen wordt.

Er kleeft echter bloed aan dit honorarium: het bureau blijkt drugsgeld wit te wassen voor de mafia en werknemers te vermoorden zodra deze last krijgen van biecht-drang. De FBI is op de hoogte van deze praktijken, maar heeft geen poot om op te staan. Daarom benadert ze Mitch die, in ruil voor bescherming en een nieuwe identiteit, belastende informatie naar buiten moet smokkelen.

Maar Mitch past voor die rol. Bescherming tegen de Cosa Nostra is immers een idée fixe, en bovendien kan hij een vlucht in een nieuwe identiteit onmogelijk met zijn daadkrachtige persoonlijkheid rijmen. Hij besluit terug te slaan. Hij bedenkt een ingenieuze tangconstructie waarmee hij zowel De Zaak als de FBI kan manipuleren, en zowel zijn beroepseer als zijn leven kan redden.

Godallejezus, wat is 'The Firm' meeslepend. Een ijzersterk verhaal vol onverwachte wendingen, krachtige regie van Pollack, en prima spel van Tom Cruise, Gene Hackman (als corrupte collega), Ed Harris (als opportunistische FBl-agent), Jeanne Tripplehorn (als bezorgde echtgenote) en Gary Busey (als street wise detective). Vlot vuurwerk. De enige, typische Pollack/Cruise-dissonant klinkt door in de maatschappij-kritische burgermoraal: 'Pas op yuppies, in deze dolgedraaide zakenwereld heb je je ziel verkocht eer je er erg in hebt!'

Dit wijsvingertje irriteert met name zo omdat het aangedikt wordt door Mitch een armoedige achtergrond mee te geven: een sloppenjeugd zou hem blijkbaar extra gevoelig maken voor materiële verleidingen, maar hem tevens zegenen met de diepgewortelde overtuiging dat het in het leven uiteindelijk niet om geld, maar om geluk draait. Uh huh...