Oestrogenische uitglijer in feministische glossy

Het feminisme kan ruwweg opgesplitst worden in twee stromingen: de Doeners en de Verwijters. De Doeners beschouwen gelijke rechten als een vanzelfsprekendheid. Halen hun gelijk desnoods via de rechter. Don’t get mad, get even is hun devies. Vaak zijn ze one of the guys, wat hen niet minder trots maakt op hun vrouwelijkheid. De Verwijters zijn different koek. Zij spiegelen zich voortdurend aan de andere sexe en beklagen zich over iedere mogelijke ongelijkheid, daarbij de man steevast als aanstichter van het kwaad aanwijzend. De Verwijter spreekt graag in termen van ‘wij vrouwen’ en heeft een onstilbare behoefte aan bonding met eigen sexe.

De Britse Nobelprijswinnares Doris Lessing werd naar aanleiding van haar roman The Golden Notebook (’62) uitgeroepen tot boegbeeld van de vrouwenbeweging. Ze lijkt tot de Doeners te behoren, maar wordt vooral omarmd door de Verwijters. Dit tot haar grote ergernis. “What they would really like me to say is, 'Ha, sisters, I stand with you side by side in your struggle toward the golden dawn where all those beastly men are no more.' Do they really want people to make oversimplified statements about men and women? In fact, they do. I've come with great regret to this conclusion.” Het is de vraag wat de inmiddels 93-jarige Lessing zou vinden van de verfilming van haar verhaal The Grandmothers. Alleen al het feit dat de titel veranderd is in het beter verkoopbare Two Mothers moet argwaan wekken.

Lil (Naomi Watts) en Roz (Robin Wright) wonen aan het zonovergoten strand van de Australische kust. Ze zijn al vriendinnen zolang ze zich kunnen herinneren. Lil d’r man is overleden, Roz d’r vent verhuist naar Sidney om carrière te maken. De dames blijven achter met hun zonen die inmiddels tot mannen zijn uitgegroeid. Mooie mannen. En dan gebeurt het. Het Onnoembare. Lil krijgt iets met Roz d’r zoon, en vice versa. Dat kan toch niet! Of juist wel.

Two Mothers oogt als een kruising tussen een glossy en een veel te duur geproduceerde softpornofilm. Kapitale villa’s gelegen aan een schelpenstrand waar de enige geluidsoverlast het ruisen van de branding is. Mooie moeders, nog lang niet toe aan de overgang, die naast hun droombanen (iets met kunstgalerie en vormgeving) alle tijd hebben om zich te laven aan de liefde. Hun zonen, met sixpacks gelardeerde halfgoden, doden de tijd met surfen en dollen in de baren. Kortom, een universum dat je godsonmogelijk serieus kan nemen.

Dat doen deze moeders zelf echter wel. Ze zijn voortdurend bezig met het bevestigen van hun vriendschap, van een bonding die dieper gaat dan gewone zielen kunnen bevroeden. Zo diep dat de mannen hen voor lesbisch verslijten. Onnozelaars! Deze dames hebben hun eigen parameters voor geluk, waar mannen niets van begrijpen!

Wat Two Mothers onverteerbaar maakt is dat de film zich opwerpt als pleidooi voor onconventionele liefde, terwijl de moeders vooral bezig zijn met hun hormonen en het goedpraten van pijnpuntjes. Hun zorgen zijn kleinburgerlijk, niet ethisch. Opmerkelijk, want Lessing zelf geeft in haar verhaal duidelijk aan dat zij deze semi-oedipale liefde meer als een uiting van zelfgenoegzaamheid beschouwt dan van seksuele bevrijding. Feit is dat een mannelijke versie van dit gegeven, zoeen met ouwe bokken en groene blaadjes, compleet verguisd zou worden.

Two Mothers is geregisseerd door Anne Fontaine en een initiatief van actrice Naomi Watts, die tevens de productie op zich nam van deze overigens volstrekt humorloze film. Het zal lastig worden om Watts en Wright hierna ooit nog serieus te nemen. Toch kunnen we niet spreken van een puur oestrogenische uitglijer. De ironie wil dat het scenario niet door een feministe is geschreven. Zelfs niet door een vrouw. Verantwoordelijk is cineast Christopher Hampton, die nota bene indruk wist te maken met het prachtige Carrington (’95), een ode aan de – jawel – onconventionele liefde tussen een kunstenares en een homoseksuele schrijver. Koren op de molen van de Verwijters dus, deze Two Mothers, die terecht zullen stellen dat wederom een man zich vergrepen heeft aan de onpeilbare diepgang van de vrouw.

Two Mothers
Wilde frisheid van limoenen